
نصب کنترل پنل قدرتمند cPanel بر روی سرور اوبونتو نسخه ۲۲٫۰۴ به شما امکان میدهد تا مدیریت وبسایتها، پایگاههای داده، ایمیلها و فایلهای سرور خود را به سادگی انجام دهید. این راهنما مراحل ضروری برای راهاندازی cPanel و WHM را بر روی سیستم عامل Ubuntu 22.04 شرح میدهد تا بتوانید از قابلیتهای جامع این پنل مدیریتی بهرهمند شوید.
cPanel و WHM دو بخش اصلی این پلتفرم مدیریتی هستند که به ترتیب برای مدیریت حسابهای کاربری میزبانی و مدیریت کلی سرور توسط مدیر سیستم یا فروشنده خدمات میزبانی استفاده میشوند. نصب موفقیتآمیز آن نیازمند رعایت دقیق پیشنیازها و دنبال کردن گامهای مشخصی است که در ادامه به تفصیل به آنها میپردازیم. این فرآیند به شما کمک میکند تا سرور اوبونتو خود را به یک محیط میزبانی وب کارآمد تبدیل کنید.
پیشنیازهای نصب cPanel در Ubuntu 22.04
پیش از اقدام به نصب cPanel بر روی سرور اوبونتو ۲۲٫۰۴، اطمینان از فراهم بودن مجموعهای از پیشنیازهای سختافزاری و نرمافزاری ضروری است. این الزامات، پایداری و عملکرد صحیح کنترل پنل و سرویسهای مرتبط با آن را تضمین میکنند. از نظر سختافزاری، cPanel نیازمند حداقل ۱ گیگابایت حافظه رم است، اما برای عملکرد بهینه و جلوگیری از مشکلات کمبود حافظه، به خصوص در سرورهای با بار کاری بالا یا تعداد حسابهای کاربری بیشتر، توصیه میشود حداقل ۲ گیگابایت رم در دسترس باشد. فضای دیسک سخت نیز اهمیت دارد؛ حداقل ۲۰ گیگابایت فضای خالی برای نصب فایلهای cPanel و WHM نیاز است، اما با توجه به نیاز به فضای کافی برای وبسایتها، پایگاههای داده، ایمیلها و فایلهای پشتیبان کاربران، حداقل ۴۰ گیگابایت فضای خالی یا بیشتر به شدت توصیه میشود. پردازنده سرور نیز باید حداقل ۱٫۱ گیگاهرتز سرعت داشته باشد، اما پردازندههای چند هستهای با سرعت بالاتر به طور قابل توجهی عملکرد کلی سیستم را بهبود میبخشند. از نظر نرمافزاری، شما به یک نصب تمیز و تازه از سیستم عامل Ubuntu 22.04 نیاز دارید. cPanel بر روی نصبهای حداقلی یا استاندارد اوبونتو قابل نصب است، اما نباید هیچ کنترل پنل میزبانی وب دیگری (مانند Plesk، DirectAdmin و غیره) از قبل روی سرور نصب شده باشد، زیرا این امر تداخل ایجاد کرده و منجر به شکست نصب خواهد شد. همچنین، سرور شما باید دارای یک آدرس IP عمومی و استاتیک باشد. آدرسهای IP داینامیک یا آدرسهای IP خصوصی که از پشت NAT قرار دارند، برای نصب و عملکرد صحیح cPanel پشتیبانی نمیشوند. یک نام هاست (Hostname) معتبر و قابل تفکیک از طریق DNS (Fully Qualified Domain Name – FQDN) نیز الزامی است. این نام هاست باید به آدرس IP استاتیک سرور شما اشاره کند. در نهایت، برای نصب و استفاده از cPanel، شما نیاز به یک لایسنس معتبر دارید که باید از وبسایت cPanel یا یکی از نمایندگان فروش آن تهیه کنید. بدون لایسنس، نصب پس از یک دوره آزمایشی محدود، غیرفعال خواهد شد.
آمادهسازی سرور Ubuntu برای نصب cPanel
پس از اطمینان از برآورده شدن پیشنیازهای سختافزاری و نرمافزاری، گام بعدی آمادهسازی دقیق سرور اوبونتو ۲۲٫۰۴ برای فرآیند نصب cPanel است. این مرحله شامل چند اقدام کلیدی است که محیط را برای اجرای موفقیتآمیز اسکریپت نصب آماده میکند. ابتدا، اطمینان حاصل کنید که به سرور خود با دسترسی کاربر ریشه (root) یا یک کاربر با امتیازات sudo دسترسی دارید. اکثر مراحل نصب نیاز به سطح دسترسی بالایی دارند. توصیه میشود نصب cPanel بر روی یک سیستم عامل تازه نصب شده و بدون هیچگونه تنظیمات یا برنامههای اضافی انجام شود تا از تداخلات احتمالی جلوگیری شود. اگر سرور شما قبلاً برای مقاصد دیگری استفاده شده است، بهتر است یک نصب تمیز از اوبونتو ۲۲٫۰۴ انجام دهید. تنظیمات شبکه سرور باید به درستی انجام شده باشد. علاوه بر داشتن IP استاتیک و معتبر، اطمینان حاصل کنید که سرور به اینترنت متصل است و فایروال سیستم عامل (مانند UFW) طوری تنظیم نشده باشد که مانع از دسترسی اسکریپت نصب به مخازن و سرورهای cPanel شود. در طول فرآیند نصب، پورتهای مختلفی برای سرویسهای cPanel و WHM مورد نیاز است. اسکریپت نصب cPanel به طور معمول بسیاری از تنظیمات فایروال لازم را انجام میدهد، اما اطمینان از اینکه فایروال اولیه سیستم عامل در حالت مسدودکننده کامل قرار ندارد، مهم است. همچنین، غیرفعال کردن سرویسهای NetworkManager در سرورهایی که از netplan برای مدیریت شبکه استفاده میکنند، گاهی اوقات توصیه میشود تا از تداخل در تنظیمات شبکه توسط cPanel جلوگیری شود. با این حال، در بسیاری از موارد، cPanel با تنظیمات پیشفرض شبکه اوبونتو سازگار است. در نهایت، یک بررسی کلی از وضعیت سلامت سیستم، از جمله فضای دیسک موجود و وضعیت سرویسهای پایه، قبل از شروع نصب، ایده خوبی است.
بروزرسانی سیستم عامل و نصب ابزارهای لازم
یکی از گامهای حیاتی در آمادهسازی سرور اوبونتو ۲۲٫۰۴ برای نصب cPanel، اطمینان از بهروز بودن کامل سیستم عامل و نصب ابزارهای ضروری است. این کار با استفاده از ابزار مدیریت بسته APT انجام میشود. ابتدا، مخازن بستهها را بهروزرسانی میکنیم تا لیست آخرین نسخههای نرمافزارها و بستههای موجود در مخازن رسمی اوبونتو دریافت شود. این کار با اجرای دستور `sudo apt update` یا اگر با کاربر root وارد شدهاید، صرفاً `apt update` انجام میشود. پس از بهروزرسانی لیست مخازن، نوبت به ارتقاء بستههای نصب شده موجود بر روی سیستم میرسد. این مرحله، هرگونه بسته نرمافزاری قدیمی را با آخرین نسخه پایدار موجود در مخازن جایگزین میکند، که شامل بهروزرسانیهای امنیتی و رفع اشکالات مختلف است. دستور `sudo apt upgrade -y` (یا `apt upgrade -y` برای کاربر root) این فرآیند را آغاز میکند. سوییچ `-y` باعث میشود که فرآیند ارتقاء بدون نیاز به تأیید دستی کاربر برای نصب بستهها ادامه یابد. این مرحله ممکن است بسته به تعداد بستههایی که نیاز به بهروزرسانی دارند و سرعت اتصال به اینترنت سرور، کمی زمان ببرد. پس از اتمام فرآیند ارتقاء، توصیه میشود یک بار سرور را راهاندازی مجدد کنید تا اطمینان حاصل شود که تمام تغییرات اعمال شده، به خصوص بهروزرسانیهای مربوط به کرنل سیستم عامل، به درستی بارگذاری شدهاند. راهاندازی مجدد با دستور `sudo reboot` انجام میشود. ابزار اصلی دیگری که برای دانلود اسکریپت نصب cPanel نیاز داریم، `curl` است. این ابزار به طور پیشفرض در بسیاری از توزیعهای لینوکس نصب شده است، اما اگر در سرور شما نصب نبود، میتوانید آن را با دستور `sudo apt install curl -y` نصب کنید. اطمینان از نصب بودن `curl` قبل از شروع مرحله دانلود اسکریپت نصب cPanel ضروری است.
تنظیم نام هاست سرور و فایل hosts
تنظیم صحیح نام هاست سرور و پیکربندی فایل `/etc/hosts` گامی حیاتی قبل از نصب cPanel است. cPanel برای عملکرد صحیح و صدور گواهینامههای SSL نیاز به یک نام هاست معتبر و قابل تفکیک دارد. نام هاست سرور باید یک FQDN باشد، به این معنی که شامل نام سرور و نام دامنه اصلی شما باشد (مانند `server.yourdomain.com`).
بررسی و ویرایش فایل hostname سرور
برای بررسی نام هاست فعلی سرور، میتوانید از دستور `hostnamectl` استفاده کنید. این دستور اطلاعات جامعی در مورد نام هاست، سیستم عامل و معماری سیستم نمایش میدهد. خروجی شامل خطی با عنوان `Static hostname` خواهد بود که نام هاست فعلی را نشان میدهد. اگر نام هاست فعلی یک FQDN معتبر نیست یا نیاز به تغییر دارد، میتوانید از همان دستور `hostnamectl` برای تنظیم آن استفاده کنید. به عنوان مثال، برای تنظیم نام هاست به `server.example.com`، دستور زیر را اجرا کنید:
sudo hostnamectl set-hostname server.example.com
پس از اجرای این دستور، میتوانید دوباره با `hostnamectl` یا صرفاً دستور `hostname` نام هاست جدید را بررسی کنید تا از اعمال شدن تغییر مطمئن شوید. این تغییر معمولاً نیازی به راهاندازی مجدد فوری ندارد، اما برای اطمینان کامل، برخی مدیران سیستم پس از تغییر نام هاست یک راهاندازی مجدد انجام میدهند.
ویرایش فایل hosts و افزودن ورودی لازم
فایل `/etc/hosts` یک فایل متنی ساده است که برای نگاشت آدرسهای IP به نامهای هاست در سطح محلی سرور استفاده میشود. ویرایش این فایل و افزودن یک ورودی برای نام هاست FQDN سرور و آدرس IP استاتیک آن، به سیستم عامل و سرویسها کمک میکند تا نام هاست سرور را به درستی تفکیک کنند، حتی قبل از اینکه DNS عمومی بهروزرسانی شود. برای ویرایش این فایل، میتوانید از یک ویرایشگر متن مانند `nano` استفاده کنید:
sudo nano /etc/hosts
داخل این فایل، خطی را اضافه کنید که شامل آدرس IP استاتیک سرور، نام هاست FQDN و سپس نام هاست کوتاه (بدون بخش دامنه) باشد. به عنوان مثال، اگر آدرس IP سرور شما `۲۰۳٫۰٫۱۱۳٫۲` و نام هاست FQDN آن `server.example.com` است، خط زیر را اضافه کنید:
۲۰۳٫۰٫۱۱۳٫۲ server.example.com server
اطمینان حاصل کنید که این خط در ابتدای فایل یا پس از خط مربوط به `۱۲۷٫۰٫۰٫۱ localhost` قرار گرفته است. پس از افزودن خط، تغییرات را ذخیره کرده و از ویرایشگر خارج شوید (در nano با فشردن `Ctrl+X`، سپس `Y` برای ذخیره و `Enter` برای تأیید نام فایل). این پیکربندی محلی به cPanel در طول فرآیند نصب کمک میکند تا نام هاست سرور را به درستی شناسایی و استفاده کند.
دانلود و اجرای اسکریپت نصب cPanel
فرآیند نصب cPanel به طور کامل توسط یک اسکریپت رسمی که توسط شرکت cPanel ارائه میشود، انجام میگیرد. این اسکریپت تمام بستههای لازم را دانلود، نصب و پیکربندی میکند. برای شروع، نیاز دارید این اسکریپت را از سرورهای cPanel دانلود کرده و سپس آن را با دسترسی کاربر ریشه اجرا کنید. این روش، نصب را استاندارد و مطابق با توصیههای رسمی cPanel پیش میبرد.
دریافت اسکریپت نصب با دستور curl
ابزار `curl` یکی از رایجترین و سادهترین روشها برای دانلود فایلها از طریق خط فرمان در لینوکس است. برای دانلود اسکریپت نصب cPanel، از دستور `curl` به همراه آدرس URL مربوط به اسکریپت استفاده میکنیم. اسکریپت نصب cPanel معمولاً با نام `latest` در دسترس است. دستور زیر، اسکریپت نصب را دانلود کرده و آن را با همان نام `latest` در دایرکتوری فعلی که دستور را اجرا میکنید، ذخیره میکند:
curl -o latest -L https://go.cpanel.net/install
در این دستور، سوییچ `-o latest` به `curl` میگوید که خروجی دانلود شده را در فایلی به نام `latest` ذخیره کند. سوییچ `-L` نیز باعث میشود که `curl` ریدایرکتهای HTTP را دنبال کند، که برای اطمینان از دانلود صحیح فایل از آدرس نهایی لازم است. پس از اجرای این دستور، `curl` شروع به دانلود اسکریپت میکند و پیشرفت دانلود را نمایش میدهد. حجم فایل اسکریپت زیاد نیست و دانلود آن معمولاً به سرعت انجام میشود. پس از اتمام دانلود، باید فایل `latest` را در دایرکتوری فعلی خود مشاهده کنید.
اجرای اسکریپت نصب cPanel و WHM
پس از دانلود اسکریپت، نیاز دارید آن را قابل اجرا کنید و سپس با دسترسی کاربر ریشه آن را اجرا نمایید. برای قابل اجرا کردن فایل `latest`، از دستور `chmod` استفاده میکنیم:
chmod +x latest
این دستور، مجوز اجرایی را به فایل `latest` اضافه میکند. حالا که فایل قابل اجرا است، میتوانید آن را اجرا کنید. توصیه میشود اسکریپت نصب را با استفاده از دستور `sh` اجرا کنید. برای شروع فرآیند نصب، دستور زیر را با دسترسی کاربر ریشه اجرا کنید:
sh latest
پس از اجرای این دستور، اسکریپت نصب cPanel و WHM آغاز میشود. این اسکریپت به طور خودکار پیشنیازها را بررسی میکند، مخازن مورد نیاز را اضافه میکند، بستههای نرمافزاری ضروری را دانلود و نصب مینماید، و تنظیمات اولیه را انجام میدهد. فرآیند نصب کاملاً خودکار است و نیازی به دخالت دستی شما در طول اجرا ندارد، مگر اینکه خطایی رخ دهد. اجرای اسکریپت ممکن است زمانبر باشد، بسته به سرعت سرور و اتصال اینترنت شما، این فرآیند میتواند از ۳۰ دقیقه تا یک ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد. در طول این مدت، اسکریپت گزارش دقیقی از مراحل در حال انجام را در ترمینال نمایش میدهد و همچنین لاگهای نصب را در مسیر `/var/log/cpanel-install.log` ذخیره میکند. صبور باشید و اجازه دهید اسکریپت کار خود را به پایان برساند.
فرآیند نصب cPanel و WHM
پس از اجرای اسکریپت نصب با دستور `sh latest`، فرآیند اصلی نصب cPanel و WHM آغاز میشود. این مرحله به طور خودکار توسط اسکریپت مدیریت میشود و شامل چندین زیرمرحله کلیدی است. ابتدا، اسکریپت یک بررسی اولیه از سیستم انجام میدهد تا اطمینان حاصل کند که تمام پیشنیازها برآورده شدهاند. این بررسی شامل چک کردن سیستم عامل، معماری سختافزار، میزان حافظه رم و فضای دیسک موجود است. اگر هر یک از پیشنیازها برآورده نشوند، اسکریپت نصب را متوقف کرده و پیام خطای مربوطه را نمایش میدهد. در صورت موفقیت در بررسی اولیه، اسکریپت شروع به دانلود فایلها و بستههای نرمافزاری مورد نیاز از مخازن cPanel میکند. این بستهها شامل هسته cPanel، ماژولهای مختلف، وبسرورها (مانند Apache یا Nginx)، پایگاه داده (مانند MySQL یا MariaDB)، سرویسهای ایمیل (مانند Exim و Dovecot)، و سایر ابزارهای مرتبط هستند. اندازه این دانلودها میتواند قابل توجه باشد و زمان این مرحله به سرعت اتصال اینترنت سرور شما بستگی دارد. پس از دانلود موفقیتآمیز تمام بستهها، اسکریپت شروع به نصب و پیکربندی آنها میکند. این شامل کامپایل کردن برخی نرمافزارها از کد منبع، تنظیم فایلهای پیکربندی، ایجاد کاربران و گروههای سیستمی مورد نیاز، و راهاندازی سرویسهای اولیه است. در طول این مرحله، اسکریپت وضعیت پیشرفت را در ترمینال با جزئیات نمایش میدهد. ممکن است پیامهای مختلفی شامل هشدارها یا اطلاعات مربوط به سرویسهای در حال نصب مشاهده کنید. این فرآیند نصب، تمام تنظیمات پایه لازم برای اجرای cPanel و WHM را انجام میدهد، از جمله پیکربندی اولیه وبسرور، سرور پایگاه داده و سرور ایمیل. پس از اتمام موفقیتآمیز تمام مراحل، اسکریپت پیام تأیید نصب موفقیتآمیز را نمایش میدهد و اطلاعات لازم برای دسترسی اولیه به WHM را ارائه میدهد، که معمولاً شامل آدرس URL دسترسی و اطلاعات ورود است. لاگ کامل فرآیند نصب در فایل `/var/log/cpanel-install.log` ذخیره میشود که در صورت بروز هرگونه مشکل یا خطا، میتوانید برای عیبیابی به آن مراجعه کنید.
دسترسی اولیه به WHM و پیکربندی
پس از اتمام موفقیتآمیز فرآیند نصب cPanel و WHM، سرور شما آماده است تا به عنوان یک پلتفرم میزبانی وب مورد استفاده قرار گیرد. اولین گام پس از نصب، دسترسی به پنل مدیریت WHM برای انجام پیکربندیهای اولیه و نهاییسازی تنظیمات است. WHM رابط کاربری اصلی برای مدیریت سرور، ایجاد و مدیریت حسابهای cPanel، پیکربندی سرویسها و انجام تنظیمات امنیتی است.
نحوه ورود به پنل مدیریت WHM
برای دسترسی به پنل مدیریت WHM، یک مرورگر وب را باز کرده و آدرس مربوطه را در نوار آدرس وارد کنید. آدرس دسترسی به WHM معمولاً به یکی از دو صورت زیر است:
https://your-server-ip:2087
یا
https://your-fqdn:2087
که در آن `your-server-ip` آدرس IP استاتیک سرور شما و `your-fqdn` نام هاست FQDN است که قبلاً تنظیم کردهاید. توجه داشته باشید که از پروتکل HTTPS استفاده میشود و پورت پیشفرض برای دسترسی به WHM، پورت ۲۰۸۷ است. هنگام اولین دسترسی از طریق HTTPS، ممکن است مرورگر شما یک هشدار امنیتی در مورد گواهینامه SSL نمایش دهد. این طبیعی است، زیرا cPanel یک گواهینامه خودامضا (self-signed) را در طول نصب ایجاد میکند. میتوانید این هشدار را نادیده گرفته و ادامه دهید. پس از بارگذاری صفحه ورود، از شما نام کاربری و رمز عبور خواسته میشود. نام کاربری پیشفرض برای ورود به WHM، `root` است. رمز عبور، همان رمز عبور کاربر root سرور شماست. اطلاعات ورود را وارد کرده و روی دکمه ورود کلیک کنید تا وارد پنل مدیریت WHM شوید.
انجام تنظیمات اولیه پس از نصب موفقیتآمیز
پس از اولین ورود به WHM، یک ویزارد پیکربندی اولیه به شما نمایش داده میشود. این ویزارد شما را از طریق مراحل مهمی برای نهایی کردن تنظیمات سرور هدایت میکند. اولین مرحله معمولاً پذیرش توافقنامه مجوز cPanel است. پس از آن، باید اطلاعات تماس سرور، از جمله آدرس ایمیل و شماره تلفن (اختیاری) را وارد کنید. این اطلاعات برای دریافت اعلانها و هشدارهای مهم از سرور استفاده میشود. گام بعدی شامل تنظیمات شبکه است. در این بخش، میتوانید آدرسهای IP اضافی (در صورت وجود) را به سرور اضافه کنید و نحوه تخصیص آنها را مدیریت نمایید. یکی از مهمترین مراحل، پیکربندی سرورهای نام (Nameservers) است. شما میتوانید از سرورهای نام پیشفرض ارائه شده توسط cPanel استفاده کنید یا سرورهای نام سفارشی خود را تنظیم کنید (مانند `ns1.yourdomain.com` و `ns2.yourdomain.com`). این سرورهای نام برای مدیریت رکوردهای DNS دامنههایی که روی سرور میزبانی میکنید، استفاده میشوند. اطمینان حاصل کنید که رکوردهای A مربوط به این سرورهای نام را در DNS دامنه اصلی خود (yourdomain.com) ایجاد کرده و آنها را به آدرس IP سرور خود اشاره دهید. ویزارد همچنین شامل تنظیمات فایروال، انتخاب وبسرور (Apache تنها یا Apache با Nginx/LiteSpeed به عنوان پروکسی معکوس) و سایر تنظیمات اولیه است. با دقت مراحل ویزارد را دنبال کنید و تنظیمات را بر اساس نیازهای خود پیکربندی نمایید. پس از اتمام ویزارد، به صفحه اصلی WHM هدایت میشوید و سرور شما برای ایجاد حسابهای cPanel و میزبانی وبسایتها آماده خواهد بود.
آیا cPanel رسماً روی Ubuntu 22.04 پشتیبانی میشود؟
خیر، طبق مستندات رسمی cPanel، سیستم عاملهای پشتیبانی شده برای نصبهای جدید شامل AlmaLinux OS، Rocky Linux و CentOS Stream هستند. Ubuntu 22.04 به طور رسمی برای نصبهای تولیدی cPanel پشتیبانی نمیشود و نصب آن ممکن است با چالشها و عدم دسترسی به پشتیبانی رسمی cPanel همراه باشد.
حداقل سختافزار مورد نیاز برای نصب cPanel چیست؟
برای نصب cPanel، حداقل سختافزار شامل ۱ گیگابایت حافظه رم (۲ گیگابایت توصیه میشود)، ۲۰ گیگابایت فضای دیسک آزاد (۴۰ گیگابایت یا بیشتر توصیه میشود) و پردازنده ۱٫۱ گیگاهرتز است. با این حال، برای عملکرد مناسب و میزبانی وبسایتها، سختافزار قویتری مورد نیاز است.
فرآیند نصب cPanel معمولاً چقدر طول میکشد؟
زمان مورد نیاز برای نصب cPanel متفاوت است و به سرعت سرور، پهنای باند اینترنت و سختافزار سرور بستگی دارد. معمولاً فرآیند نصب خودکار پس از اجرای اسکریپت، بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یا حتی بیشتر زمان میبرد تا کامل شود.
WHM چیست و چه تفاوتی با cPanel دارد؟
WHM (WebHost Manager) پنل مدیریتی در سطح مدیر سرور یا فروشنده است که برای مدیریت کلی سرور، ایجاد و پیکربندی حسابهای cPanel، تنظیمات امنیتی و نظارت بر سرویسها استفاده میشود. cPanel پنل مدیریتی در سطح کاربر نهایی است که صاحبان وبسایتها برای مدیریت هاست خود شامل فایلها، پایگاههای داده، ایمیلها و دامنهها از آن استفاده میکنند. WHM سطح دسترسی بالاتری نسبت به cPanel دارد.
اگر نصب cPanel با خطا مواجه شد چه باید کرد؟
در صورت بروز خطا در حین نصب، اولین اقدام بررسی فایل لاگ نصب در مسیر `/var/log/cpanel-install.log` است. این فایل جزئیات خطا را ثبت میکند. بررسی پیشنیازها، اطمینان از اتصال پایدار به اینترنت و نام هاست معتبر نیز مفید است. در صورت داشتن لایسنس فعال، میتوانید با پشتیبانی cPanel تماس بگیرید یا از انجمنهای آنلاین کمک بگیرید.